સ્વનિર્ભર શિક્ષણ મહાવિધાલયોના અધ્યાપકોને નવવિચારના અમલીકરણ સંદર્ભે મૂંઝવતા પ્રશ્નો – એક અભ્યાસ
સારાંશ
શિક્ષણક્ષેત્રમાં જયારથી સ્વનિર્ભર સંસ્થાઓનો રાફડો ફાટી નીકળ્યો છે ત્યારથી સંચાલક મંડળોનું પ્રભુત્વ શિક્ષણક્ષેત્રને ડહોળાવી રહ્યું હોવાનું છેલ્લા કેટલાંક વર્ષોથી શિક્ષકો તથા અધ્યાપકો અનુભવી રહ્યા છે. પરિણામે, પરિવર્તનશીલ પ્રવર્તમાન યુગમાં નવવિચારોનું અમલીકરણ કરવું કઠિન બની ગયું છે. તેવા સંજોગોમાં નવવિચારોના અમલીકરણ માટે સ્વનિર્ભર શિક્ષણ મહાવિઘાલયોનાં અધ્યાપકો કઇ કઇ સમસ્યાઓ અનુભવી રહ્યા છે તે જાણવા માટે અધ્યેતાએ અભ્યાસ હાથ ધર્યો હતો. સંદર્ભ સૂચિ::
***************************************************
ગોય।ણી મુકેશ ર।મજીભ।ઈ
અધ્યેતાનો અભ્યાસનો મુખ્યહેતુ સ્વનિર્ભર શિક્ષણ મહાવિઘાલયોનાં અધ્યાપકોને નવવિચારના અમલીકરણ સંદર્ભે મૂંઝવતા પ્રશ્નો જાણવાનો હતો. હેતુની સિધ્ધિ અર્થે અધ્યેતાએ સુરત જિલ્લાની સ્વનિર્ભર શિક્ષણ મહાવિઘાલયોનાં વ્યાપવિશ્વમાંથી સુરત શહેરની છ શિક્ષણ મહાવિઘાલયો સહેતુક નમૂના પસંદગીની પદ્ધતિએ નમૂના તરીકે પસંદ કરી હતી તેમજ નમૂનામાં પસંદ કરાયેલી મહાવિઘાલયોનાં અધ્યાપકોની નમૂનાપાત્ર તરીકે પસંદગી કરીને તેમની પાસેથી માહિતી પ્રાપ્ત કરવામાં આવી હતી. અધ્યેતાએ માહિતી પ્રાપ્ત કરવા માટે ઉપકરણ તરીકે અભિપ્રાયાવલિની પસંદગી કરી હતી. અભિપ્રાયાવલિમાં વિભાગ ‘અ’ અંતર્ગત કુલ ૩૦ વિધાનો અને વિભાગ ’બ’ અંર્તગત બે મુક્ત જવાબી પ્રશ્નોને સમાવિષ્ટ કરવામાં આવ્યા હતા. અધ્યાપકો પાસેથી પ્રાપ્ત થયેલ માહિતીનું સંખ્યાત્મક રીતે ટકાવારી અને કાઇ – વર્ગ શોધીને અને મુક્ત પ્રતિચારોનું ગુણાત્મક પૃથક્કરણ કરવામાં આવ્યું હતું.
પૃથક્કકરણને આધારે તારણો પ્રાપ્ત થયા હતા જેને વિગતે આ પેપરમાં આપ્યા છે.
પ્રસ્તાવના
શિક્ષણક્ષેત્રમાં જયારથી સ્વનિર્ભર સંસ્થાઓનો રાફડો ફાટી નીકળ્યો છે ત્યારથી સંચાલક મંડળોનું પ્રભુત્વ શિક્ષણક્ષેત્રને ડહોળાવી રહ્યું હોવાનું છેલ્લા કેટલાંક વર્ષોથી શિક્ષકો તથા અધ્યાપકો અનુભવી રહ્યા છે.પરિણામે, પરિવર્તનશીલ પ્રવર્તમાન યુગમાં નવવિચારોનું અમલીકરણ કરવું કઠિન બની ગયું છે. તેવા સંજોગોમાં નવવિચારોના અમલીકરણ માટે સ્વનિર્ભર શિક્ષણ મહાવિઘાલયોનાં અધ્યાપકો કઇ કઇ સમસ્યાઓ અનુભવી રહ્યા છે તે જાણવા માટે અધ્યેતાએ પ્રસ્તુત અભ્યાસ હાથ ધર્યો હતો.
અભ્યાસના હેતુઓ
પ્રસ્તુત અભ્યાસ નીચેના હેતુઓ સર હાથ ધરાયો હતો.
અભ્યાસના પ્રશ્નો
પ્રસ્તુત અભ્યાસના હેતુ આધારિત પ્રશ્નો નીચે મુજબ હતા:
અભ્યાસનું મહત્વ
પ્રસ્તુત અભ્યાસનું મહત્વ નીચે મુજબ દર્શાવેલ છે.
અભ્યાસની મર્યાદા
પ્રસ્તુત અભ્યાસને નીચે મુજબ મર્યાદિત કરવામાં આવ્યો હતો.
અભ્યાસ – પદ્ધતિ
શિક્ષણ મહાવિઘાલયોના અધ્યાપકોને નવવિચારોના અમલીકરણ સંદર્ભે મૂંઝવતા પ્રશ્નો સંબંધિત માહિતી પ્રાપ્ત કરવા માટે અધ્યેતાએ સર્વેક્ષણ પદ્ધતિએ જ અભ્યાસ હાથ ધર્યો હતો.
વ્યાપવિશ્વ અને નમૂના પસંદગી :
સુરત જિલ્લાની સ્વનિર્ભર શિક્ષણ મહાવિઘાલયો પ્રસ્તુત અભ્યાસનું વ્યાપવિશ્વ બન્યું હતું. પરંતુ સમગ્ર વ્યાપવિશ્વનો અભ્યાસ ન થઇ શકતાં નમૂના પસંદગીની વિવિધ પદ્ધતિઓ પૈકી અધ્યેતાએ સહેતુક નમૂના પસંદગીની પદ્ધતિએ સુરત શહેરની પાંચ સ્વનિર્ભર શિક્ષણ મહાવિઘાલયોની નમૂના તરીકે પસંદગી કરી હતી.
ઉપકરણ પસંદગી
પ્રસ્તુત અભ્યાસ માટે હેતુ સંબંધિત માહિતી પ્રાપ્ત કરવા માટે અધ્યેતાએ સંપૂર્ણ સંમત, અંશત:, સંમત, તટસ્થ, અંશત: અસંમત તથા સંપૂર્ણ અસંમત એમ પાંચ બિંદુવાળી અભિપ્રાયાવલિની રચના કરી હતી. અભિપ્રાયાવલિને અંતે બે મુક્ત જવાબી પ્રશ્નોનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો.
માહિતી એકત્રીકરણની રીત
પ્રસ્તુત અભ્યાસ સંબંધિત માહિતી એકત્રિત કરવા માટે અધ્યેતાએ સૌ પ્રથમ શિક્ષણ મહાવિઘાલયોના આચાર્યનો સંપર્ક સાધીને મંજૂરી મેળવ્યા બાદ પ્રતિનિધિઓ દ્વારા કુલ ૪૨ અભિપ્રાયાવલિઓ અધ્યાપકોને આપવામાં આવી હતી. તેમાંથી માત્ર ૩૫ અભિપ્રાયાવલિઓ સંપૂર્ણ ભરીને પરત કરવામાં આવી હતી. અધ્યાપકો પાસેથી અભિપ્રાયાવલિ દ્વારા માહિતી પ્રાપ્ત કરવામાં આવી હતી.
માહિતી પૃથક્કરણની રીત
પ્રસ્તુત અભ્યાસ સંબંધિત પ્રાપ્ત થયેલી માહિતીનું સંખ્યાત્મક તેમજ ગુણાત્મક પૃથક્કરણ કરવામાં આવ્યું હતું. જેમાં સાંખ્યિક માહિતીની ટકાવારી અને કાઇ – વર્ગ શોધવામાં આવ્યા હતા, જયારે મુક્ત પ્રતિચારોની આવૃત્તિ મેળવી ગુણાત્મક પૃથક્કરણ કરવામાં આવ્યું હતું.
અભ્યાસનાં તારણો
પૃથક્કરણના આધારે નીચે મુજબનાં તારણો પ્રાપ્ત થયાં હતા :
આસિસ્ટન્ટ પ્રોફ઼ેસર,
આર. વી. પટેલ કૉલેજ ઓફ઼ કૉમસૅ,
અમરોલી, સુરત,
(મો.) 9724847568.
Email: mukeshgoyani@yahoo.com
લ।ઠિય। ઘનશ્યામભાઇ મનજીભાઇ
મદદનીશ શિક્ષક,
બલ્ધા ડી. વી. પિઠય।ડીવ।લ।
માધ્યમિક શ।ળ।, સુરત,
(મો.)9228471180
Email: gmlathiya@gmail.com
Home | Archive | Advisory Committee | Contact us